Czarnuszka to aromatyczna przyprawa przywodząca na myśl nieco egzotyczne lub śródziemnomorskie klimaty. Jej walory smakowe zyskują coraz większe uznanie w kuchniach różnych regionów na świecie. Maleńkie, czarne ziarenka dodawać można do kanapek, makaronów oraz sałatek. Z tego samego surowca produkowany jest również olej. Nie ma on tak szerokiego zastosowania kulinarnego, ale ze względu na niezwykle dużą wartość odżywczą warto pomyśleć o włączeniu go do swojej diety.
Czarnuszka – co to jest i gdzie możemy ją spotkać?
Czarnuszka to roślina występująca naturalnie w rejonie południowo-wschodniej Europy oraz zachodniej Azji. W Polsce spotkać można jej gatunki ozdobne. Wyróżnia się ona charakterystycznymi, niebieskimi kwiatami, dlatego coraz częściej wybierana jest jako urozmaicenie przydomowych ogródków. Pod względem kulinarnym i leczniczym cenne są natomiast nasiona tej rośliny. Są to bardzo małe, czarne ziarenka o silnym aromacie.
Olej z czarnuszki – jak powstaje?
Olej z czarnuszki powstaje poprzez tłoczenie nasion z czarnuszki siewnej (Nigella sativa). Cenne wartości odżywcze wyróżniają jedynie produkty z pierwszego tłoczenia. To właśnie one wyróżniają się bardzo wysoką zawartością niezbędnych nienasyconych kwasów tłuszczowych, witaminy E oraz olejków eterycznych o działaniu prozdrowotnym. Wiele składników, które znaleźć można w nasionka czarnuszki jest unikatowe dla tej rośliny. Olej z czarnuszki stanowi jedynie dodatek do dań, a nie składnik smakowy. Niemniej jednak jego wyjątkowe właściwości sprawiają, że mimo to warto regularnie stosować go w swojej kuchni.
Dlaczego olej z czarnuszki jest taki zdrowy?
Olej z czarnuszki składa się aż w 85% z nienasyconych kwasów tłuszczowych. Jest to jeden ze składników, którego deficyty w diecie są najczęściej obserwowane. Wynika to z rozpowszechnienia posiłków szybkich, podgrzewanych i utrwalanych. Niestety kwasy nienasycone są składnikami bardzo nietrwałymi, co sprawia, że podobne produkty są ich ubogim źródłem. Włączenie oleju z czarnuszki do codziennej diety to sposób na wzbogacenie swojego jadłospisu w te cenne elementy bez komplikacji związanych z przygotowywaniem czasochłonnych posiłków. NNKT posiadają wielokrotnie udokumentowany korzystny wpływ na profil lipidowy krwi. Spożywanie ich w dużych ilościach oraz jednoczesne ograniczenie spożywania kwasów tłuszczowych nasyconych może wpływać na obniżenie poziomu triglicerydów oraz ilości „złego” cholesterolu LDL w surowicy. W przełożeniu na zdrowie, wpływa to na zmniejszenie ryzyka wystąpienia miażdżycy, nadciśnienia i innych chorób sercowo-naczyniowych. Spożywanie odpowiedniej ilości NNKT decyduje również o prawidłowym stopniu nawodnienia skóry i jej ochrony przed czynnikami szkodliwymi. Wpływa zatem na jej ogólną kondycję i wygląd.
Olej z czarnuszki jest także cennym źródłem witaminy E. Cechuje się ona bardzo silnymi właściwościami antyoksydacyjnymi. Oznacza to, że chroni komórki naszego ciała przed przedwczesnym starzeniem oraz zapobiega procesom nowotworzenia. Dodatkowo korzystnie wpływa na stan skóry, włosów i paznokci.
Jeszcze innymi cennymi składnikami zawartymi w oleju z czarnuszki są alkaloidy. Należą do nich między innymi nigellon oraz tymochinon. Związki zaliczane do tej grupy również wykazują silne działanie antyoksydacyjne, czyli neutralizują nadmiar wolnych rodników w organizmie. Dodatkowo cechują się właściwościami przeciwzapalnymi, antyhistaminowymi i przeciwgrzybiczymi. Z tego względu mogą łagodzić objawy alergii, egzemy, trądziku oraz łupieżu. Ponadto wpływają na poprawę funkcjonowania układu immunologicznego, zwiększając odporność i łagodząc przebieg infekcji.
Dla kogo polecany jest olej z czarnuszki?
Olej z czarnuszki zasługuje na uwagę wszystkich osób, które dbają o pełnowartościową i zdrową dietę. Warto pomyśleć o nim szczególnie w przypadku zwiększonego ryzyka chorób sercowo-naczyniowych oraz często pojawiających się alergii oraz nawracających zmian skórnych. Przyjmuje się, że profilaktyczna dawka oleju z czarnuszki to 500-1000 mg dla osoby dorosłej.
Jak stosować olej z czarnuszki?
Olej z czarnuszki można stosować jedynie na zimno. Nie nadaje się on do smażenia ani pieczenia. W temperaturze przewyższającej temperaturę pokojową traci on wszystkie swoje cenne właściwości. Z tego względu najlepszym jego zastosowaniem będą dipy do sałatek lub alternatywa dla masła na kanapce. Najszybszym, ale również skutecznym rozwiązaniem będzie codzienne spożywanie 1-2 łyżeczek produktu bezpośrednio. Sam olej charakteryzuje się lekko gorzkawym smakiem, który jednak szybko ulega neutralizacji w połączeniu z innymi składnikami, takimi jak warzywa.
Warto dodać, że olej z czarnuszki może być również stosowany jako składnik domowych kosmetyków. Składniki w nim zawarte działają na skórę nawilżająco oraz ochronnie. Mogą spowalniać procesy starzenia się oraz łagodzić powierzchowne stany zapalne takie jak np. trądzik.
Olej z czarnuszki – gdzie kupić?
Kupując olej z czarnuszki warto zwrócić uwagę na pochodzenie i skład produktu. Tylko tłuszcz najwyższej jakości z pierwszego tłoczenia cechuje się opisywanymi właściwościami. Z tego względu warto kupować go w sklepach ekologicznych lub decydować się na produkty z wiarygodnymi certyfikatami. Należy także pamiętać, że olej z czarnuszki powinien być przechowywany w ciemnej, szklanej butelce. Cena dobrej jakości produktu to około 15-20 zł za 100 ml lub 50 zł za 500 ml.
