Kiedy myślimy o kuchni włoskiej, często na pierwszym miejscu pojawia się pizza. To klasyczne danie podbiło serca ludzi na całym świecie. Jednak, jeśli szukasz czegoś nieco innego, co wciąż zachowuje esencję włoskiej kuchni, warto zwrócić uwagę na calzone – tak zwany „włoski pieróg”.
Spis treści
Pizza – klasyka włoskiej kuchni
Pizza to bez wątpienia jedno z najbardziej rozpoznawalnych dań na świecie. Pierwsze przepisy na pizzę powstały w Neapolu, a sama pizza ma wiele wariantów i smaków. W jej najprostszej formie składa się z ciasta drożdżowego, sosu pomidorowego i sera mozzarella, a na jej wierzchu można dodawać dowolne składniki: od szynki, przez pieczarki, po oregano. To właśnie prostota pizzy pozwala na nieskończone możliwości eksperymentowania z dodatkami.
Ciasto na pizzę to najważniejszy składnik, który decyduje o jej strukturze i smaku. Najlepsze pizze przygotowywane są z ciasta na bazie mąki pszennej typu „00”, która jest bardzo delikatna, oraz drożdży, które pozwalają ciastu wyrosnąć i nabrać lekkości. Dzięki temu uzyskujemy elastyczne ciasto, które idealnie się rozciąga, ale nie pęka. Klasyczne pizze pieczone są w piecach opalanych drewnem, które nadają im charakterystyczny smak.
Obejrzyj nasze filmy:
Najpopularniejsze rodzaje pizzy
Każda pizzeria oferuje różnorodne rodzaje pizzy, od prostych, jak Margherita, po bardziej wyrafinowane kompozycje. Do najpopularniejszych rodzajów należą:
- Pizza Pepperoni – z pikantnym salami
- Pizza Hawajska – z szynką i ananasem, choć wzbudza kontrowersje, zwłaszcza wśród Włochów
- Pizza Capricciosa – z szynką, pieczarkami, karczochami i oliwkami
Pizza to danie, które można dostosować do indywidualnych gustów. Jej zaletą jest możliwość szybkiego zamówienia z dowozem do domu, co sprawia, że idealnie nadaje się na spotkania towarzyskie, obiad w gronie rodzinnym czy szybki lunch.
Pizza Calzone – zamknięta pizza, która zaskakuje smakiem
Calzone to inny wariant pizzy, często nazywany „włoskim pierogiem”. Zamiast układać składniki na wierzchu, jak w przypadku klasycznej pizzy, farsz zamykany jest wewnątrz ciasta. W efekcie powstaje coś na kształt pieroga, który może być nadziany dowolnymi składnikami – od sera, przez warzywa, aż po mięso. Calzone to danie, które zyskało popularność na całym świecie, choć jego korzenie sięgają Włoch, gdzie od wieków stanowiło część tradycyjnej kuchni.
Zaletą calzone jest jego wygoda – łatwo je zjeść „w biegu” bez konieczności używania sztućców. Jest również bardziej sycące, ponieważ nadzienie zamknięte jest wewnątrz ciasta, które zachowuje wilgotność i smak.
Calzone przepis – Jak zrobić calzone w domu?
Jeśli zastanawiasz się, jak zrobić pizza calzone w domu, poniżej znajdziesz calzone przepis na pyszne danie, które na pewno zachwyci domowników. Najważniejszym elementem jest ciasto na pizza calzone – powinno być lekkie i elastyczne, by można było je łatwo zlepiać, a jednocześnie wytrzymałe, by utrzymać nadzienie.
Składniki na ciasto
- 500 g mąki pszennej typu „00” (możesz użyć zwykłej pszennej, jeśli nie masz innej)
- 25 g świeżych drożdży (lub 7 g suchych)
- 1 łyżeczka soli
- 1 łyżeczka cukru
- 300 ml letniej wody
- 2 łyżki oliwy z oliwek
Składniki na nadzienie do pizza calzone
- 200 g sera mozzarella (startego)
- 100 g szynki (może być szynka parmeńska lub zwykła)
- 150 g pieczarek, podsmażonych
- 100 g sosu pomidorowego (lub przecieru pomidorowego)
- Bazylia i oregano do smaku
- Opcjonalnie: mięso mielone lub inny farsz mięsno-warzywny
Pizza calzone – sposób przygotowania:
Przygotowanie ciasta
Zacznij od przygotowania zaczynu drożdżowego, który nada ciastu odpowiednią lekkość i puszystość. Drożdżewymieszaj z letnią wodą (nie za gorącą, ponieważ zbyt wysoka temperatura może zabić drożdże) oraz z łyżeczką cukru. Odstaw na około 10 minut, aż drożdże zaczną się aktywować i na powierzchni pojawi się pianka. To znak, że drożdże pracują prawidłowo.
W międzyczasie, do dużej miski przesiej mąkę pszenną – dzięki temu ciasto będzie bardziej puszyste. Dodaj sól oraz oliwę z oliwek, a następnie wlej zaczyn drożdżowy. Zacznij wyrabiać ciasto, najlepiej ręcznie, aby uzyskać odpowiednią konsystencję. Proces wyrabiania powinien trwać około 10 minut. W tym czasie ciasto powinno stać się gładkie i elastyczne, co oznacza, że gluten został dobrze rozwinięty. Elastyczne ciasto jest kluczem do tego, aby ciasto na calzonedobrze się zlepiało i zachowywało odpowiednią strukturę podczas pieczenia.
Po wyrobieniu, uformuj ciasto w kulę, umieść w misce, przykryj ściereczką i odstaw w ciepłe miejsce do wyrośnięcia. Wyrośnięte ciasto powinno podwoić swoją objętość, co zajmuje zazwyczaj 1-2 godziny. Ważne jest, aby nie skracać tego procesu, ponieważ dobrze wyrośnięte ciasto gwarantuje odpowiednią lekkość i strukturę calzone.
Przygotowanie farszu
Podczas gdy ciasto wyrasta, przygotuj farsz. Podsmaż delikatnie pieczarki na odrobinie oliwy z oliwek, aż zmiękną i zaczną się lekko rumienić. Upewnij się, że nadmiar wody, który wydobywa się z pieczarek, zostanie odparowany, aby farsz nie był zbyt wodnisty. Szynkę pokrój w cienkie plasterki lub kostkę, a ser mozzarella zetrzyj na tarce lub pokrój w plasterki. W małej miseczce przygotuj sos pomidorowy: połącz przecier pomidorowy z oregano, bazylią i odrobiną soli. To prosty, ale intensywnie smakowy sos, który idealnie pasuje do delikatnego nadzienia.
Formowanie calzone
Kiedy ciasto wyrośnie, podziel je na równe części, w zależności od tego, jak duże chcesz przygotować calzone. Z każdej porcji rozwałkuj cienki, okrągły placek o grubości około 3-4 mm. Ważne jest, aby ciasto było wystarczająco cienkie, ale jednocześnie nie na tyle, by pękało podczas składania. Na jednej połowie każdego placka rozłóż farsz: zaczynając od warstwy sosu pomidorowego, a następnie dodając szynkę, pieczarki i ser. Złóż placek na pół, tworząc kształt pieroga, a brzegi dokładnie zlep, dociskając palcami lub widelcem, aby nadzienie nie wyciekło podczas pieczenia.
Pieczenie
Gotowe calzone umieść na blaszkę wyłożoną papierem do pieczenia. Aby uzyskać chrupiącą, złocistą skórkę, warto przed pieczeniem posmarować wierzch każdego pieroga odrobiną oliwy z oliwek. Piecz w piekarniku nagrzanym do 220°C przez około 15-20 minut, aż calzone staną się złociste i pięknie wyrośnięte. Pamiętaj, aby nie otwierać piekarnika zbyt często podczas pieczenia, by nie stracić ciepła.
W rezultacie otrzymasz pyszne, sycące calzone, które możesz podawać z dodatkowym sosem pomidorowym lub czosnkowym na boku, do maczania.
Pizza a pizza calzone – Jakie są różnice między nimi?
Choć zarówno pizza, jak i calzone wywodzą się z tej samej tradycji, różnią się nie tylko formą, ale i sposobem przygotowania. Pizza calzone to połączenie otwartej formy pizzy i zamkniętego nadzienia. W przypadku calzone nadzienie jest zamknięte wewnątrz ciasta, co sprawia, że zachowuje wilgotność i bardziej intensywny smak.
Pizza natomiast oferuje więcej możliwości eksperymentowania z dodatkami na wierzchu. W przypadku klasycznej pizzy, wszystkie składniki, takie jak sos pomidorowy, mozzarella, szynka czy pieczarki, są widoczne i od razu gotowe do konsumpcji.
Najlepsze składniki do pizza calzone – szynka, pieczarka, ser i inne
Pizza i calzone to dania, które dają ogromne możliwości wyboru składników, co sprawia, że możesz je dopasować do swoich upodobań. Tradycyjne włoskie przepisy bazują na prostych, ale wyrazistych smakach, które składają się na niezwykłe doświadczenie kulinarne. Klasyczne połączenia składników, jak szynka, mozzarella, pieczarki, czy oregano, tworzą doskonałą bazę, jednak wiele zależy od indywidualnych preferencji. Przyjrzyjmy się bliżej najczęściej wybieranym składnikom, zarówno do calzone, jak i pizzy.
Szynka – klasyka w obu daniach
Szynka to jeden z najczęściej używanych mięsnych dodatków zarówno do pizzy, jak i calzone. W kuchni włoskiejnajczęściej spotykana jest szynka parmeńska, czyli Prosciutto di Parma, o delikatnym, lekko słonym smaku, który doskonale komponuje się z kremową mozzarellą i świeżym sosem pomidorowym. Szynka w calzone może być używana w nieco większych kawałkach, ponieważ zamknięte w cieście nadzienie pozostaje wilgotne. W przypadku pizzy szynka układana na wierzchu może nabrać lekkiej chrupkości podczas pieczenia, co dodaje daniu przyjemnej tekstury.
W obu przypadkach szynka dostarcza mięsnego smaku, który świetnie kontrastuje z kwaskowatością sosu pomidorowego. Dodatkowo możesz eksperymentować z różnymi rodzajami szynki: od wędzonej, przez gotowaną, aż po suszoną, tworząc różne wersje pizzy lub calzone.
Mozzarella – niezbędny składnik
Włoska mozzarella to podstawowy ser, który idealnie pasuje do pizzy i calzone. W przypadku pizzy mozzarella, ułożona na wierzchu ciasta, rozpuszcza się i tworzy charakterystyczną, ciągnącą się konsystencję. Natomiast w calzone ser jest zamknięty wewnątrz ciasta, co sprawia, że staje się bardziej kremowy, a jego smak nieco delikatniejszy. Ser mozzarella ma dość łagodny smak, który idealnie równoważy intensywność innych składników, takich jak szynka czy sos pomidorowy.
Można także użyć innych rodzajów sera, takich jak parmezan, który dodaje głębszego, słonego smaku, lub pecorino – ostry ser owczy. Warto także dodać niewielką ilość serów pleśniowych dla uzyskania bogatszego smaku.
Pieczarki – idealne uzupełnienie
Pieczarki to popularny dodatek do obu dań, który nadaje delikatny, ziemisty smak. W calzone, pieczarki często są podsmażane przed pieczeniem, co pozwala na uwolnienie pełni ich aromatu. Dzięki temu farsz w calzone staje się bardziej aromatyczny i intensywny. Natomiast na pizzy pieczarki pieką się razem z ciastem, co sprawia, że zyskują lekko chrupiącą konsystencję na brzegach, a jednocześnie pozostają miękkie w środku.
Pieczarki świetnie komponują się zarówno z mięsami, jak i warzywami, dlatego są uniwersalnym dodatkiem, który można wykorzystać w każdej wersji pizzy lub calzone. Warto dodać do nich odrobinę oregano lub bazylii, aby wzbogacić smak dania.
Sos pomidorowy – podstawa każdej pizzy i calzone
Żaden przepis na pizzę lub calzone nie może się obyć bez sosu pomidorowego. Najlepszy sos przygotowuje się na bazie przecieru pomidorowego lub świeżych pomidorów, które są gotowane z czosnkiem, oregano i odrobiną soli. Sos ten stanowi tło smakowe dla wszystkich innych składników – jego kwaskowatość doskonale równoważy tłustość sera i mięs.
W przypadku calzone sos może być zarówno wewnątrz, jak i podany na boku, jako dodatek do maczania gotowego dania. Z kolei na pizzy sos pomidorowy stanowi podstawę, na której układa się pozostałe składniki. To właśnie sos decyduje o tym, czy pizza ma bardziej intensywny, kwaskowaty smak, czy może delikatniejszy, w zależności od użytych przypraw i pomidorów.
Mięso mielone i inne mięsne dodatki
Dla miłośników mięsnych potraw warto rozważyć dodanie mięsa mielonego do calzone, co stworzy bardziej sycący farsz. Można użyć zarówno wieprzowiny, jak i wołowiny, a nawet drobiu, który będzie nieco lżejszy. Mięso mielone świetnie komponuje się z sosami pomidorowymi, a także z przyprawami, takimi jak bazylia i oregano, które dodają głębi smaku.
W pizzy mięsne dodatki takie jak salami, pepperoni czy boczek również cieszą się dużą popularnością, szczególnie w bardziej „mięsnych” wersjach, gdzie głównym celem jest uzyskanie bogatego, wyrazistego smaku.
Warzywa i zioła – dodatek dla smakoszy
Dodatki warzywne, takie jak papryka, rukola, szpinak czy cebula, stanowią świetne uzupełnienie smakowe. Rukola w szczególności dodaje lekko gorzkawego posmaku, który świetnie równoważy tłustość sera i mięsnych składników. Dodatkowo, zioła takie jak bazylia i oregano to klasyka, którą warto zawsze dodać do sosu lub bezpośrednio na wierzch gotowego dania.
Zamówić czy zrobić calzone w domu?
Jeśli nie masz czasu na przygotowanie domowego calzone, zawsze możesz zamówić to danie z lokalnej pizzerii. Wiele restauracji oferuje zarówno pizzę, jak i calzone na dowóz, co jest wygodnym rozwiązaniem na szybki obiad czy kolację.
Jednak, jeśli lubisz gotować, nic nie sprawia większej satysfakcji niż zrobienie calzone we własnej kuchni. Przygotowanie domowego calzone to doskonała okazja, by eksperymentować ze składnikami i dostosować danie do własnychkreatywności. Dzięki temu, że sam wybierasz składniki, możesz stworzyć pyszne i sycące danie, które idealnie odpowiada Twoim preferencjom.
Najczęściej zadawany pytanie FAQ
Jakie ciasto najlepiej nadaje się do calzone?
Najlepsze ciasto na calzone to klasyczne ciasto drożdżowe, podobne do tego używanego do pizzy. Kluczem jest użycie ciepłej wody zamiast mleka, co sprawia, że ciasto jest elastyczne i łatwe do zlepiania. Dodatkowo, dodanie większej ilości drożdży oraz oliwy z oliwek nadaje ciastu odpowiednią strukturę i lekkość, idealną do formowania w kształt pieroga.
Czy sos pomidorowy dodaje się do środka calzone?
To zależy od preferencji! Tradycyjnie, sos pomidorowy podawany jest osobno w małej miseczce, aby można było maczać gotowe calzone. Jednak niektórzy wolą dodać sos bezpośrednio do farszu, co sprawia, że nadzienie staje się bardziej wilgotne i aromatyczne. Jeśli lubisz bardziej wilgotne calzone, możesz spróbować dodać trochę sosu pomidorowego do środka.
Jakie nadzienie najlepiej pasuje do calzone?
Klasyczne nadzienie calzone zawiera mozzarellę, szynkę, pieczarki, a czasami także ricottę lub parmezan. Możesz także dodać różne warzywa, takie jak szpinak czy papryka, a dla miłośników mięsa – salami lub mięso mielone. Ważne jest, aby składniki były dobrze doprawione ziołami, takimi jak bazylia i oregano, aby uzyskać autentyczny włoski smak.
Jak długo piec calzone?
Calzone piecze się w piekarniku nagrzanym do około 220°C przez 15-20 minut, aż ciasto stanie się złociste i chrupiące. Ważne jest, aby piec calzone na blasze wyłożonej papierem do pieczenia, co zapobiegnie przywieraniu ciasta. Pamiętaj, żeby obserwować calzone podczas pieczenia – piekarniki mogą różnić się siłą grzania, dlatego czas może się nieznacznie różnić.